ساعت مکانیکی یا مکانیکال چیست؟
ساعتهای مکانیکی به دلیل آنکه عموما دارای طراحی کلاسیک هستند، برای افرادیکه از لباسهای رسمی استفاده میکنند، مناسباند. البته این ساعت مکانیکی نسبت به ساعتهای کوارتز به توجه بیشتری نیاز دارند و در طی روز باید آنها را با استفاده از کوککردن یا تکان دادن شارژ کرد. در این مطلب از مجله خرید ساعت مچی الیت، درباره ساعت های مکانیکی و نحوه کارکرد آنها، بیشتر صحبت خواهیم کرد.
چرا ساعتهای مکانیکی گرانتر از ساعتهای کوارتز هستند؟
بهطور کلی به دو دلیل زیر، ساعتهای مکانیکی از ساعتهای کوارتز گرانتر هستند:
- ساختار پیچیده موتور ساعت مکانیکی
- مراحل تولید
- ساختار پیچیده موتور ساعت مکانیکی
یک ساعت مکانیکی از چرخ دندههای زیادی تشکیل شده است که با حرکت آنها ساعت شروع به کار میکند. در ساخت این چرخ دندهها از فولاد استفاده میشود که باعث استحکام موتور ساعت میشود و به مرور زمان دچار خوردگی یا آسیب نمیشوند. این در حالی است که در ساعتهای کوارتز، عموماً از قطعات پلاستیکی که نسبت به فلز از قیمت کمتری برخوردارند استفاده میشود. ضمنا موتور یک ساعت کوارتز، دارای ساختار پیچیدهای نیست و همین بر قیمت آن تاثیر زیادی میگذارد.
بیشتر مراحل تولید یک ساعت مچی مکانیکی به صورت دستی و توسط کارشناسان ساعت انجام میگیرد درحالیکه، ساعتهای کوارتز در کارخانه بهوسیله دستگاههای اتوماتیک ساخته میشوند. بنابراین ساعتهای کوارتز بسیار بیشتر از ساعتهای مکانیکی تولید میشوند و به دلیل آن که بیشتر قطعات موتور آنها از جنس پلاستیک است، قیمت ساعتهای کوارتز از ساعتهای مکانیکی بسیار کمتر است. به طور کلی، ساعتهای کوارتز برای استفاده روزانه یا در صنعت مد و برای ست کردن با لباس مناسب هستند.
آیا استفاده نکردن از ساعت مچی مکانیکی، باعث آسیب به آن میشود؟
اگر قصد دارید از ساعت مکانیکی خود برای مدتی استفاده نکنید، این را بدانید که عدم استفاده به هیچوجه به ساعت آسیبی وارد نمیکند. زمانیکه از ساعت استفاده نمیکنید، منبع تأمین انرژی آن از بین میرود ولی این باعث آسیب به ساعت نمیشود. بهطور مثال با تمامشدن بنزین، به اتومبیل شما آسیبی وارد نمیشود و فقط اتومبیل متوقف میشود. پس از ریختن دوبارهی بنزین، میتوانید مجدداً از اتومبیل خود استفاده کنید. بسیاری از ساعتهای مکانیکی که در فروشگاههای ساعت مشاهده میکنید، ماهها در ویترین بلا استفاده هستند و از کار میافتند. فروشنده، ساعت را برای خریدار کمی تکان میدهد و ساعت مجدداً شروع به کار میکند.
ساعت کوکی با ساعت اتوماتیک چه تفاوتی دارد؟
در ابتدا همه ساعتها به صورت کوکی ساخته میشدند. در این نوع ساعت مچی، چرخاندن تاج، فنر داخل آن فشرده میشود و این فنر، انرژی مورد نیاز ساعتهای کوکی را برای چرخاندن چرخدندهها فراهم میکند. توجه کنید، برای کوککردن ساعت، تاج را حتما در جهت عقربههای ساعت بچرخانید. اگر تاج را برخلاف عقربههای ساعت بچرخانید یا اگر آنرا بیش از حد بچرخانید، باعث آسیب دیدگی ساعت خواهید شد.
در ساعت اتوماتیک، منبع اصلی انرژی ساعت، به وسیلهی یک روتور وزنی تامین میشود. این وزنه معمولاً به صورت نیم دایره است و در پشت موتور ساعت نصب شده است. با حرکت مچ دست شما، روتور روی یک محور چرخان میچرخد و با این کار، منبع اصلی تأمین انرژی را میچرخاند که در نتیجه انرژی برای حرکت ساعت را برای چند ساعت تأمین میکند.
ساعت اتوماتیک تا چه مدت میتواند بدون حرکت کردن به کار خود ادامه دهد؟
اکثر ساعتهای اتوماتیک در حالت شارژ کامل، میتوانند بین 36 تا 50 ساعت کار کنند. در بعضی از مدلهای اتوماتیک ساعت سرتینا، تیسوت و همیلتون، از موتور پاورماتیک استفاده میشود که میتواند تا 80 ساعت شارژ نگه دارد. اما مدل لانژ31 (Lange 31) از شرکت الانژه اند زون (A.Longe&Söhne) میتواند در حالت شارژ کامل، تا 31 روز بدون توقف به کار خود ادامه دهد که در این زمینه، یک رکورد در ساعتهای اتوماتیک به شمار میآید.
توجه داشته باشید، اگر یک ساعت اتوماتیک در حالت شارژ کامل، کمتر از یک روز کار کند، به سرویس نیاز دارد. افرادی که خیلی فعال نیستند، (مانند کسانی که ساعتها پشت میز کامپیوتر مینشینند) همیشه مچ خود را آنقدر حرکت نمیدهند تا ساعت شارژ شود. در اینصورت لازم است در طی روز، ساعت را بین 30 تا 40 بار حرکت دهید تا انرژی آن کاملاً تأمین شود.
مهمترین مزایای ساعت کوکی بر ساعت اتوماتیک چیست؟
همانطور که گفته شد، منبع اصلی انرژی ساعتهای اتوماتیک به وسیله روتور تأمین میشود. وجود روتور، علاوه براین که باعث سنگینتر شدن ساعت میشود سبب ضخیمتر شدن ساعت هم میشود. با توجه به اینکه مشتریان اصلی ساعتهای مکانیکی، این ساعتها را با لباسهای رسمی استفاده میکنند، نازک بودن ساعت یک مزیت بزرگ محسوب میشود.
علاوه بر موارد ذکر شده، کسانی هستند که عاشق تماشای حرکت چرخ دندههای ساعت هستند. با توجه به این که روتور، بخشی از حرکت ساعت را پنهان میکند، این افراد ترجیح میدهند تا از یک ساعت کوکی و پشت شیشهای استفاده کنند.
مهم ترین مزایای ساعت اتوماتیک بر ساعت کوکی چیست؟
بسیاری از افراد، برای راحتی کار، یک ساعت مچی اتوماتیک میخرند و دیگر نگران کوک کردن آن نیستند. برای این افراد کوک کردن روزانه ساعت، خسته کننده است. به همین دلیل تولید ساعتهای اتوماتیک بسیار بیشتر از ساعتهای کوکی است.
مزیت دیگر ساعتهای اتوماتیک بر ساعتهای کوکی این است که در ساعتهای کوکی، چرخش مداوم تاج و بیرون کشیدن آن، به مرور باعث سائیدگی تاج میشود. این مشکل در ساعتهای اتوماتیک به دلیل وجود روتورکه درون ساعت قرار دارد، به وجود نمیآید.
ویژگی موتور ساعت مچی مکانیکی
یک ساعت مکانیکی از یک مکانیسم حرکت مکانیکی و چرخدنده برای اندازه گیری زمان استفاده میکند، در حالی که ساعت کوارتز از باتری بهره میبرد. در این نوع ساعت فنری وجود دارد که خم میشود و نیرویی را نگه میدارد تا چرخ دنده را به حرکت در آورد. چندین چرخدنده نیرو را منتقل میکنند و نوسانات را در مجموع ثانیهها، دقیقهها و ساعتها محاسبه مینمایند. جدول زیر نیز ویژگیهای یک ساعت مچی خوب را مشخص مینماید:
Cal. |
6L35 |
زمانی که نمایش داده میشود |
ساعت/دقیقه/ثانیه- در بعضی ساعتها تاریخ |
ارتعاش |
بین 25000 تا 30000 در ساعت |
دقت زمان |
در دمای عادی مچ دست (5 تا 35 درجه سانتیگراد) بین +15 تا -10 ثانیه |
سیستم عملکرد |
نیروی مکانیکی فنر اصلی و چرخش چرخدنده |
مدت زمان عملکرد فنر |
حدود 45 ساعت |
جواهرات |
در بیشتر ساعتها وجود دارد |
ظاهر ساعت مکانیکی
یک ساعت مکانیکی همچنین دارای جواهرات، معمولاً گارنت، کوارتز، یاقوت کبود یا یاقوت است، اما در ساعتهای مدرن این جواهرات مصنوعی هستند. این جواهرات به کاهش اصطکاک در حرکت کمک میکنند که باعث افزایش دقت میشود. آنها همچنین باعث میشوند عمر اجزای مختلف ساعت افزایش پیدا نماید.
تاریخچه ساعت مکانیکی
از آنجایی که انواع ساعتها بخشی از فرهنگ روزمره ما هستند، ممکن است تعجب کنید که حرکت خودکار ساعت در وهله اول چه زمانی اختراع شد. نمیتوانیم یک زمان مشخص برای اختراع ساعت مکانیکی بگوییم زیرا در مورد اینکه آیا این اثر توسط هوبرت سارتون در سال 1778 ساخته شده است یا آبراهام-لوئیس پرلت یک سال قبل از آن، اختلاف نظر وجود دارد.
با این حال، مطمئن هستیم که اختراع مکانیزم به قرن هجدهم باز میگردد، همچنین می دانیم که پیر جوزف دی ریواز برای اولین بار از آن در ساعت استفاده کرد، در حالی که جان هاردوود این اختراع را در آغاز قرن بیستم تکمیل نمود. پس از آن، یک تعمیرکار فروتن که در نزدیکی منچستر در بریتانیا زندگی میکرد، اولین ساعت مچی را ساخت که دارای سیم پیچی خودکار بود.
چرا ساعت مکانیکی تا این حد محبوب است؟
ساعت های مکانیکی قرنهاست که وجود داشتهاند و به معنای تجمل، سبک و مهارت شدهاند. این نوع ساعت با وجود محبوبیت روزافزون ساعتهای کوارتز، دیجیتال و هوشمند، همچنان جایگاه ویژهای در قلب علاقهمندان به خود دارند. ساعت های مکانیکی با توجه به دلایلی که در ادامه ذکر میکنیم، جذابیت خاصی دارند که آنها را منحصر به فرد و خاص میکند.
کاردستی و طراحی
یکی از دلایل اصلی که چرا ساعت های مکانیکی توسط بسیاری ترجیح داده میشوند، سطح مهارت و طراحی است که در تولید آنها اعمال میگردد. برخلاف ساعتهای کوارتز که با استفاده از ماشینها بهطور انبوه تولید میشوند، ساعت های مکانیکی اغلب توسط ساعتسازان ماهر ساخته میشوند. هر جزء با دقت طراحی و مونتاژ شده است تا ساعت را منحصر به فرد و تبدیل به یک اثر هنری کند. ساعت های مکانیکی اغلب در طرحهای کلاسیک و با جزئیات پیچیده ارائه میشوند که تخصص ساعتساز را به نمایش میگذارند.
دقت و ظرافت
ساعتهای کوارتز به دقیق بودن شناخته میشوند، زیرا برای حفظ زمان به یک نوسانگر کریستال کوارتز متکی هستند. با این حال، ساعت های مکانیکی نیز با چرخ دندهها و فنرهای پیچیده خود، دقت فوق العاده ای دارند. در واقع، بسیاری از ساعت های مکانیکی سطح بالا توسط مؤسسه تست کرنومتر رسمی سوئیس (COSC) تأیید شدهاند و میتوانند زمان را به طور دقیق در روز نگه دارند.
طول عمر و دوام
ساعت های مکانیکی ساخته شدهاند تا مادام العمر باشند و حتی میتوانند از نسلی به نسل دیگر منتقل شوند. برخلاف ساعتهای کوارتز، که متکی به باتریهایی هستند که هر چند سال یک بار باید تعویض شوند، ساعت های مکانیکی از انرژی ذخیرهشده در فنر اصلی خود تغذیه میکنند. ساعت های مکانیکی با مراقبت و نگهداری مناسب، میتوانند چندین دهه یا حتی قرنها دوام بیاورند. علاوه بر این، به دلیل اینکه قطعات الکترونیکی کمتری دارند، کمتر در معرض آسیب ناشی از شوک یا میدانهای مغناطیسی هستند.
قابلیت تبدیل شدن به کلکسیون و ارزش سرمایه گذاری
ساعت های مکانیکی اغلب بسیار کلکسیونی هستند و این پتانسیل را دارند که در طول زمان ارزش آنها را افزایش دهند. زیرا آنها اغلب در مقادیر محدود تولید میشوند و مورد توجه کلکسیونرها هستند. در مقابل، ساعتهای کوارتز، دیجیتال یا هوشمند به صورت انبوه تولید میشوند و معمولاً اقلام کلکسیونی به حساب نمیآیند.
چگونه ساعت مکانیکی را تنظیم کنیم؟
زیباترین نکته در مورد ساعت مکانیکی این است که برای عملکرد دقیق نیاز به تعامل با صاحب خود دارد. فنر اصلی سیم پیچی این نوع ساعت فقط برای یک یا دو روز (یا گاهی اوقات بیشتر) برق را تأمین میکند و مجدداً باید به آن نیرو وارد کنید. ساعت مچی دستی خالصترین شکل ساعت مکانیکی است که بخشی از جذابیت آن میباشد. فنر اصلی، همانطور که از نام آن پیداست، با چرخاندن تاج ساعت چند ده بار پیچیده میشود. اگرچه پیچیدن فنر ساعت یک فرآیند ساده است، اما چند نکته وجود دارد که باید از آنها آگاه بود.
آن را از دست خارج کنید
سعی کنید وقتی ساعت را به مچ خود بستهاید، فنر آن را نچرخانید زیرا در زاویه بدی چرخانده میشود و احتمالاً آسیب میبیند. همچنین نباید فنر را زیاد بچرخانید؛ به محض آنکه متوجه مقاومت از طرف فنر شدید باید وارد کردن نیرو را متوقف نمایید. یک ساعت معمولی حدود دو روز زمان را نگه میدارد، پس اگر هر روز صبح پیش از بستن ساعت به مچ آن را کوک کنید، ساعت شما به خوبی کار خواهد کرد.
تاریخ ساعت را به درستی تنظیم کنید
اگر ساعت شما علاوه بر زمان تاریخ را نیز نشان میدهد و متوجه شدهاید که کار نمیکند، اما مطمئن نیستید که چه زمانی متوقف شده است، تاج را تا انتها بیرون بکشید و عقربهها را بچرخانید تا تاریخ تغییر کند. سپس توجه کنید که ساعت چه موقعی از روز را نشان میدهد. مکانیزم تغییر تاریخ پس از ساعت 9 شب تا 2 بامداد است؛ اگر در این بازه زمانی سعی کنید تاریخ ساعت را تغییر دهید، دندههای ظریف ساعت را میشکنید و در نتیجه تعمیر پرهزینهای در انتظار شما خواهد بود.
مراقب مغناطیس باشید
این یک موضوع بسیار قدیمی در مورد ساعت های مکانیکی است. اگرچه برخی از برندها به آن پرداختهاند، اما بیشتر ساعتها هنوز در مورد مغناطیس بسیار آسیب پذیر میباشند. آلیاژهای سنتی مورد استفاده در حرکات ساعت تحت تأثیر میدانهای مغناطیسی قرار میگیرند و باعث میشوند ساعت دقت خود را از دست بدهد.
معایب ساعت مکانیکی
ساعت مکانیکی با وجود تمام زیبایی و حس خوبی که برای شما به ارمغان میآورد، معایبی دارد که لازم است پیش از خرید از آنها آگاه باشید:
هزینه: ساعت های مکانیکی معمولاً گرانتر از ساعتهای کوارتز هستند، زیرا به حرکات پیچیدهتر و گرانتری نیاز دارند.
اندازه: حرکات خودکار معمولاً ضخیمتر از حرکات کوارتز هستند، که میتواند منجر به ضخیمتر و سنگینتر شدن ساعت شود.
دقت: این ساعتها به دقت ساعتهای کوارتز نیستند، زیرا میتوانند تحت تاثیر عواملی مانند موقعیت ساعت و سطح فعالیت کاربر قرار گیرند.
تعمیر و نگهداری: ساعت های مکانیکی نسبت به ساعتهای کوارتز به تعمیر و نگهداری بیشتری نیاز دارند، زیرا باید به طور دورهای سرویس شوند تا به خوبی کار کنند.
ذخیره انرژی: ساعتهای مذکور ذخیره انرژی محدودی دارند و در صورت عدم استفاده طولانی مدت، کارشان متوقف میشود. اگر ساعت خود را به طور مرتب استفاده نکنید، ممکن است مشکل ساز شود.
مقاومت در برابر آب: برخی از ساعت های مکانیکی به اندازه برخی از ساعتهای کوارتز در برابر آب مقاوم نیستند، زیرا آب میتواند از طریق تاج سیمپیچ به داخل حرکت نفوذ کند.
سخن آخر
بر خلاف اکثر لوازم جانبی مد و لباس، ساعتها ساختار پیچیدهای دارند و خریداران برای انتخاب ساعت مناسب خود، با گزینههای زیادی مواجه میشوند. اگر لباس رسمی استفاده میکنید، از بین ساعتهای کوارتز که با باتری کار میکنند و ساعتهای مکانیکی که کوکی یا اتوماتیک هستند، ساعتهای مکانیکی گزینه مناسبتری برای شماست؛ زیرا سبک طراحی این ساعتها عموما بهصورت کلاسیک است و اگر ضربهای به ساعت مکانیکی وارد نشود، میتوانید از آن برای یک عمر با خیال راحت استفاده نمائید. البته ساعتهای مکانیکی از دقت کمتری نسبت به ساعتهای کوارتز برخوردارند. بهترین ساعتهای مکانیکی بین 5 تا 10 ثانیه در روز عقب میمانند، درحالیکه یک ساعت کوارتز فقط حدود 4 ثانیه در ماه را عقب میماند.